غول ها چگونه متولد می شوند؟!

شاید «لری پیچ» و «سرگی برین» دانشجویان دوره دکترای دانشگاه استنفورد کالیفرنیا هنگامی که مشغول پروژه تحقیقاتی خود با نام BackRub بودند، فکر نمی کردند که روزی می رسد که برای بیشتر مردم جهان زندگی بدون نتیجه پروژه آنان سخت می شود.

موتور جستجوی گوگل به همراه دیگر سرویس های جذاب این شرکت، نقش مهمی را در زندگی بسیاری بازی می کنند. امروزه عبارت Google تبدیل به یک فعل شده و مترادف عبارت web search یا جستجوی وب به کار می رود و بدون شک حداقل اکنون در میان موتورهای جستجو بی رقیب است.

کلمه و فعل گوگل
گوگل بر گرفته شده از کلمه Googlo که به معنی “یک عدد یک و صد صفر جلوی آن” است که توسط میلتون سیروتا پسر خواهر ادوارد کاسنر ریاضیدان امریکایی اختراع شده است. این موضوع “یک عدد یک و صد صفر جلوی آن”، در واقع نوعی شعار و در واقع مقصود موضوع است. بدین معنی که گوگل قصد دارد تا سرویس‌ها، اهداف و اطلاع‌رسانی و اطلاعات خود را تا آن مقدار در وب در جهان گسترش دهد.

فعل گوگل کردن به معنای جستجو، اما جستجو برای یافتن پاسخ پرسشی در اینترنت است،‌ به این معنا که به جستجو با استفاده از موتور جستجوی گوگل ختم نمی شود. انجمن گویش آمریکا به سبب کثرت استفاده از گوگل، این واژه را به عنوان مفیدترین واژه سال ۲۰۰۲ برگزید و در پی آن، فعل گوگل در روز ۱۵ ژوئن سال ۲۰۰۶ به فرهنگ لغات انگلیسی آکسفورد، و در ژوئیه ۲۰۰۶ نیز به دیکشنری مِریَم وبستر افزوده شد.

واشنگتن پست در سال ۲۰۰۳ طی مقاله ای، به نامه ای پرداخت که وکیل شرکت گوگل برای مدیر تارنمایی فرستاده که در پی یافتن واژگان نوین است.

از آنجا که گوگل در فهرست واژه های نویی قرار گرفته بود که استفاده از آن به کثرت و کرات انجام می شد و در بسیاری از اوقات معادل جستجو به معنای عام به کار می رفت، شرکت گوگل از طریق وکیلش از عموم خواست که به این نوع کاربرد واژه گوگل پایان دهند و از آن پس آن را تنها به طور اخص به معنای جستجو برای یافتن پاسخ پرسشی با بهره از موتور جستجوی گوگل استفاده کنند.

با این وصف، این واژه به معنای جستجوی اینترنتی به معنای عام نیز در زبان امروز انگلیسی به کار می رود. این درحالی است که روز ۲۵ اکتبر سال ۲۰۰۶، شرکت گوگل طی نامه ای از همه کاربران اینترنت درخواست کرد که واژه گوگل و گوگل کردن را تنها در مواردی به کار گیرند که مقصودشان استفاده از خدمات موتور جستجوی گوگل است.

پسران گوگل
لارنس(لری) پیج، که اکنون ۳۹ ساله و متأهل است و یک فرزند دارد، و سرگی برین، پسر روسی آمریکایی محجوب و گمنام گوگل، هر دو دارای پیش زمینه یکسانی در زمینه فناوری هستند. هر دوی آنها از سن کم شیفته کامپیوترها شدند و پدر و مادرآن ها نیز به عنوان پروفسور، دستی در فناوری داشتند. این پیش زمینه کمابیش مشابه باعث شد هر دو به یک ایده مشترک در زمینه راه اندازی گوگل برسند.

مجله وایرد (Wired Magazine) در مورد پیج می نویسد که او اعنقاد داشت شبکه اینترنت قویا بر مبنای منابع و ماخذ (Citation) بنا شده است. جدا از هرچیز واقعا یک ارتباط چه چیزی غیر از منبع و ماخذ می تواند باشد؟ اگر او بتواند راهی برای شمارش و کیفیت سنجی این ارتباطات پیدا کند مسلما شبکه اینترنت مکانی به مراتب باارزش تر خواهد بود. این مجله در ادامه می نویسد چگونه لری پیج و سرگی برین به یکدیگر همکار شدند:

“وقتی پیج پروژه را تعریف می کرد شبکه تقریبا از ۱۰ میلیون نوشتار (Document) تشکیل شده بود با تعدادی نامشخص از روابط میان آنها. منابع محاسباتی برای جست و جو (Crawl) در میان این هیولا به وضوح خارج از محدودیت های اطراف یک دانشجوی پروژه بود. لری بدون اینکه دقیقا بداند وارد چه چیزی می شود شروع به ساختن جستجوگر (Crawler) خود کرده بود.

بزرگی و پیچیدگی ایده و فلسفه ی که لری پشت این پروژه قرار داده بود سرگی برین را جذب آن کرد. برین دانشجویی همه فن حریف بود که از یک پروژه به پروژه ای دیگر می پرید و نمی توانست روی یک پروژه بایستد. برین می گوید من در میان گروه های پروژه مختلفی در دانشگاه گشته بودم اما این یکی از همه هیجان انگیزتر بود، هم به این علت که با اینترنت که نمایشگر دانش بشری است درگیر می شد و هم به این خاطر که من لری را دوست داشتم”.

آن زمان سرگی و لری با درخواست سرمایه از افراد دانشکده، دوستان و فامیل توانستند چند سرور و یک پارگینگ برای کار اجاره کنند. چندی بعد یکی از موسسان کمپانی ریزپردازنده سان (Sun Microsystems) یک چک صد هزار دلاری در وجه شرکت گوگل کشید اما هنوز گوگلی ثبت نشده بود و برای دو هفته دانشمندان جوان جایی برای خواباندن وجه نداشتند. بعضی جهان بینی لری و سرگی را که همان “انتشار جهانی تمام اطلاعات دنیا” است را با یوهانس گوتنبرگ مقایسه می کنند:

“در سال ۱۴۴۰ یوهانس گوتنبرگ اروپا را با دستگاه چاپگری آشنا کرد که کتاب مقدس را برای استفاده عمومی به چاپ می رساند. این تکنولوژی به مردم اجازه می داد که کتاب ها و دستخط ها را با سرعت چندین برابر چاپ کنند، و از این راه انتشار دانش را در دوره رنسانس سرعت بخشید. گوگل نیز همین کار را کرده است!”

تبدیل اطلاعاتی که از جستجوی اطلاعات شبکه جمع آوری شده بود به سنجه ای برای ارزش گذاری یک صفحه خاص، لری و سرگی را ناچار به ایجاد الگوریتم رتبه صفحه (PageRank) کرد. آنها متوجه شدند که از این الگوریتم می توان برای ساختن یک موتور جستجو که بسیار برتر از موتورهای آنروز باشد استفاده کرد. این الگوریتم بر پایه تکنولوژی ای بنا شده بود که میزان وابستگی صفحاتی را که به یک صفحه هدف مرتبط شده بودند (Backlinks) با آن صفحه تحلیل می کرد.

در آگوست سال ۱۹۹۶ نسخه اولیه ای از گوگل آماده شده بود که تنها روی وب سایت دانشگاه استنفورد کار می کرد. در سال ۱۹۹۸ برین و پیج شرکت گوگل را تاسیس کردند. و هر دو به عنوان مدیران آن تا سال ۲۰۰۱ که اریک اشمیت (Eric Schmidt) را به سمت مدیر ارشد استخدام کردند فعالیت می نمودند. تصمیم انتخاب اریک اشمیت با نظر و بررسی هر دوی آنها صورت پذیرفته است.

درخشش مالی گوگل
لارنس(لری) پیج، اخیراً جای مدیر اجرایی شرکت گوگل را گرفته و خود مدیریت این شرکت را به عهده دارد. وی همچنان با همکلاس سابق و دوستش سرگی برین، که در آفریدن گوگل همراه وی بود، همکار است. ثروت آقای پیج، ۱۸ میلیارد و ۷۰۰ میلیون دلار برآورد شده است.

سهام شرکت گوگل در بازار بورس نیویورک از ارزش بالایی برخوردار بود، اما مدتی است از ارزش آن قدری کاسته شده . با این وصف، سهام گوگل همچنان جایگاه خوبی در بازار سهام دارد.
با رکود اقتصادی فراگیر اخیر ، هر سهم گوگل ـ که تا مدتی پیش ۶۵۰ دلار معامله می شد ـ افت کرده است، اما از شمار سهامداران آن چندان کاسته نشده است.

۹۹ درصد از درآمدهای گوگل ناشی از برنامه های تبلیغاتی این شرکت است. تنها در سال ۲۰۰۶ این شرکت 10.492 میلیارد دلار از مجموع تبلیغات خود درآمد داشت. گوگل نوآوری های متعددی در عرصه تبلیغات اینترنتی داشته که این شرکت را در بازار تبلیغات به یکی از بزرگ ترین شرکت ها تبدیل کرده است.

این شرکت از ادسنس و دابل کلیک هم برای تبلیغاتش استفاده می کند. اد سنس با هدف درآمدزایی از طریق اینترنت در سال ۲۰۰۳ توسط گوگل به وجود آمده به گونه ای است که اگر از یک پایگاه اینترنتی روزانه بیش از ۱۰ هزار نفر دیدن کنند، می توان در روز دستکم ۱۰ دلار درآمد کسب کرد. هر کلیک بین 0.1 تا ۱۰ دلار قیمت دارد.

دابل کلیک را گوگل در سال ۲۰۰۷ با 3.1 میلیارد دلار خرید که بزرگ ترین خرید تاریخ گوگل به شمار می رفت. تبلیغات در این پایشگاه در کنار محتوایی که ارتباط نزدیکی به آن دارند، قرار می گیرند. اولین تعدیل نیروی مهم گوگل با اخراج ۳۰۰ نفر از کارمندان دابل کلیک صورت گرفت که یک چهارم کارمندان این شرکت در آمریکا را شامل می شدند.

سرمایه و پیشنهاد عمومی سازی اولیه
نخستین بودجه ای که برای گوگل زمانی که هنوز این شرکت ثبت نشده بود، اختصاص یافت توسط اندی بکتولشیم موسس سن مایکروسیستمز و به مبلغ ۱۰۰ هزار دلار بود. سال ۱۹۹۹ برین و پیج پیشنهاد فروش گوگل را به مدیرعامل «اکسایت» جرج بل به مبلغ یک میلیون دلار ارائه کردند ولی این پیشنهاد از سوی بل رد شد و او ۷۵۰ هزار دلار را به برین و پیج پیشنهاد داد. در همان سال سرمایه ای حدود ۲۵ میلیون دلار برای گوگل اعلام شد.

اولین پیشنهاد عمومی سازی IPO گوگل در سال ۲۰۰۴ مطرح شد. سهام گوگل به شکل مزایده آن لاین با استفاده از سیستمی که مورگان استنلی و کردیت سوئیس ساخته بودند، به فروش رسید و سرمایه ای بیش از ۲۳ میلیارد دلار نصیب گوگل کرد. سهام بعد از IPO عملکرد خوبی داشت و در سال ۲۰۰۷ به ۷۰۰ دلار برای هر سهم رسید که عمده آن بابت فروش بالا و تبلیغات اینترنتی بود. این شرکت هم اکنون در فهرست بورس نزدک با نام GOOG و در بورس فرانکفورت با نام HHQ1 حضور دارد.